Ten FAQ jest poświęcony kawie i wszystkim, co się z nią wiąże. Postaramy się odpowiedzieć na wszelkie pytania, które mogłyby Was nurtować.

Parzenie kawy

Poniżej znajdziecie kilka porad i wskazówek, jak wyśmienicie przyrządzić poranną kawę, zaczynając od jakości jej ziaren, następnie przechodząc do metod jej parzenia, temperatury i jakości wody, oraz innych czynników wpływających na końcowy smak tego trunku.

Jaka jest najlepsza temperatura do zaparzenia kawy?

Według SCA, optymalną temperaturą wody do przygotowania kawy jest przedział od 92 - 96°C. Dla ręcznych metod parzenia, m.in we french pressie, można doprowadzić wodę do wrzenia, a następnie pozostawić na 3-5 minut do wystygnięcia. Po tym czasie woda uzyska idealną temperaturę do przygotowania kawy.

Czy woda jest istotna w procesie parzenia kawy?

Odpowiedź jest dosyć prosta: kawa składa się w 98% z wody. Im wyższa jakość wody, tym wyższa jakość uzyskanego naparu. Woda z kranu, która dobrze smakuje w temperaturze pokojowej, będzie dobrą wodą do przygotowania kawy. Wiele osób używa przefiltrowanej lub butelkowanej wody. Jeśli to możliwe, nie używaj wody destylowanej, gdyż w takiej wodzie brakuje minerałów, które dają przyjemny smak finalnego napoju. Pamiętaj, że kubki smakowe są bardziej wrażliwe i czułe podczas degustacji ciepłych płynów, dlatego ważne jest, aby testować wodę do parzenia kawy w temperaturze pokojowej.

Jakość kawy:

Jakość gotowego naparu zależy od następujących czynników:

• Ilości czasu, który upłynął od wypalenia ziaren kawy;

• Ilości czasu, który upłynął od zmielenia ziarna;

• Czystości akcesoriów, w których kawa jest przygotowywana;

• Jakości ziarna kawy;

• Jakości wody.

Przechowywanie kawy

Dla utrzymania smaku i aromatu kawy należy przechowywać ją w szczelnie zamkniętym opakowaniu do 4 tygodni od jej wypalenia. Dla zachowania najwyższej jakości kawy najlepiej jest wypić ją w ciągu 2 tygodni od wypalenia.

Świeżość kawy: od wypalenia ziaren po spożycie gotowego naparu 

Zanim gotowa i opakowana kawa trafi na półki sklepowe, palarnie wypalają zielone ziarna w specjalnie przystosowanym do tego celu piecu, a następnie pozwalają ziarnom “leżakować”, gdyż po zakończeniu wypalania ziaren, rozpoczyna się wydzielanie dwutlenku węgla. Proces pozbywania się CO2 nazywany jest odgazowaniem ziaren kawy i może on trwać ok. 2 tygodnie. Z tego też powodu nie zaleca się spożywania kawy zaraz po jej wypaleniu.

Najlepiej poczekać ok. 3-4 dni, a dla uzyskania najlepszego aromatu ziarna, zaleca się wypicie kawy w drugim tygodniu od wypalenia. Podczas procesu odgazowania ziaren kawy, dwutlenek węgla jest zastępowany tlenem (w tzw. procesie utleniania ziaren kawy), wchodząc w reakcję z olejkami eterycznymi, które odpowiadają za ich wyjątkowy smak. Aby nie dopuścić do zestarzenia się kawy (zwietrzenia), należy pakować ziarna w specjalne, trójwarstwowe opakowania z jednokierunkowym zaworem CO2, który pozwala zarówno na pozbycie się dwutlenku węgla, niedopuszczając tym samym do dostania się tlenu do środka.

Prawdopodobnie nie kupisz naprawdę świeżej kawy w supermarkecie. Szczególnie, jeśli są to kawy już zmielone. Jeśli zależy Ci na naprawdę świeżej kawie, wstąp do kawiarni bądź sklepu z kawą, który ma własną palarnię, i zapytaj o najświeższą, wypaloną jeszcze tego samego dnia kawę. Nie bój się kupować kawy przez internet. Większość dobrych sklepów dba o jej świeżość - możesz to łatwo sprawdzić, gdyż takie informacje są zawsze podawane na opakowaniach kawy bądź na stronie z opisem produktu. Niektóre sklepy online wypalają ziarna tuż przed ich wysyłką do klienta.

Jakość: ziarna kawy Arabica 

Kupując dobrą kawę pamiętaj, że jakość jej ziaren nie będzie czynnikiem decydującym o smaku i aromacie finalnego napoju. Jeśli użyjesz złej wody, minie za dużo czasu od wypalenia lub zmielenia ziaren, albo sprzęt do parzenia kawy nie będzie czysty, to najlepsze ziarna dostępne na rynku niestety nie wybronią naparu. Już lepszym wyborem będzie przygotowanie kawy z nieco gorszego ziarna, ale świeżo wypalonego i świeżo zmielonego, przy trosce o dobrą jakość wody i akcesoriów, w których będzie parzony napój.

Fakt: Puszki z kawą dostępne na półkach supermarketów często zawierają duże ilości robusty (pomimo napisu na opakowaniu 100% Arabica), niskiej jakości arabicę oraz stare, zwietrzałe ziarna kawy. Do życzenia pozostawia także czas od wypalenia ziaren, przez co staje się to niemalże niemożliwe, aby otrzymać naprawdę świeżą kawę. Większość kawiarni oferuje wyłącznie ziarna Arabiki. Ziarna te są zwykle bogate w smak i aromat podczas gdy ziarna Robusty mają więcej kofeiny, mniej aromatu i są tańsze w produkcji. Wyjątkiem od tej reguły są kawy wypalane pod espresso, które często zawierają niewielką ilość najwyższej jakości ziaren robusty.

Pamiętaj - jeśli którykolwiek z omawianych wcześniej czynników wpływających na smak kawy nie jest spełniony, wówczas finalny efekt kawy, przygotowanej z najlepszego ziarna może rozczarować.

Jakość wody i czystość sprzętu do parzenia kawy

Posiadając: świeżo wypaloną i zmieloną kawę, dobrą wodę oraz czysty ekspres, jakość ziaren kawy znacząco wpłynie na smak i aromat przygotowanego naparu.

Mielenie ziaren kawy

Ostatnim krokiem dla uzyskania najlepszych efektów jest poprawne zmielenie ziaren kawy. Pamiętaj, aby mielić ziarna tuż przed zaparzeniem kawy. Kawa mielona utrzymuje świeżość od kilku godzin do maksymalnie jednego dnia od zmielenia, w szczelnie zamkniętym opakowaniu.

Arabica i Robusta - jaka jest właściwie różnica?

Arabica i Robusta to dwie różne odmiany kawy uprawianej komercyjnie. Różnice pomiędzy tymi dwoma gatunkami dotyczą przede wszystkim smaku ziaren oraz warunków, w jakich są uprawiane.  Każdy z nich ma swoje unikalne cechy w tym smak, twardość, zawartość kofeiny oraz cel, dla którego są uprawiane. W obrębie Arabiki i Robusty znajdują się także dalsze ich odmiany.

Smak

Ziarna Arabiki mają zdecydowanie szerszy zakres smakowy pomiędzy jej odmianami - od delikatnej słodyczy po ostrą cierpkość. Obróbka ziaren arabiki metodą na sucho przekłada się na jej intensywny zapach, często porównywany do jagód.

Po wypaleniu ziaren arabiki wyraźnie czuć nuty owocowe o słodkim tonie. Stąd też Arabika jest idealna do jasnego palenia, gdyż pozostawia szerokie spectrum jej naturalnego smaku i aromatów. Smaki ziaren Robusty przechodzą od tych najbardziej neutralnych po ostre, przypominające smakiem ziarna zbóż, niektórzy wyczuwają nawet owsiankę! Naturalne owoce Robusty mają mało przyjemny zapach, przypominający surowe orzeszki ziemne. Istnieją oczywiście wysokiej jakości robusty, ale są one bardzo rzadkie i zarezerwowane wyłącznie pod najlepsze espresso. 

Klimat uprawy kawy

Arabiki są delikatne, wymagają chłodnego, subtropikalnego klimatu, dużej wilgoci, żyznej gleby, cienia oraz słońca. Są narażone na ataki szkodników, oraz bardzo podatne na zimno. Ziarna Arabiki powinny być uprawiane na wyższej wysokości w przedziale od 600 do 2000 m. n.p.m. i wymagają dużej uwagi oraz zaangażowania plantatorów. Robusty są zdecydowanie mocniejszymi roślinami, zdolnymi do dobrego wzrostu na niskich wysokościach (od 200 do 800 metrów), są również mniej narażone na problemy związane ze szkodnikami. Powodem tego jest posiadanie wysokiej zawartości kofeiny, która jest uznawana za naturalny pestycyd. Są bardziej wydajne w zbiorach od Arabiki, dzięki czemu koszt jej produkcji jest zdecydowanie niższy.

Aspekt ekonomiczny

Zwyczaje, handel, podaż i popyt na rynku kawy w ciągu ostatnich 150 lat ustaliły względne wartości ziaren Arabiki i Robusty. Ogólnie rzecz biorąc, za najlepsze kawy uznaje się wszystkie Arabiki, a za najwyższej jakości blendy uznaje się  czyste mieszanki Arabiki, co pociąga za sobą fakt, że są również najdroższe. W Stanach Zjednoczonych na ogół znajdziesz Arabiki w sklepach z kawą, kawiarniach oraz lepszych delikatesach, a robusty w puszkach w supermarkecie. W opakowaniach z kawą rozpuszczalną znajdziesz wyłącznie robustę. 

We Włoszech, ojczyźnie espresso, najlepsze marki korzystają tylko i wyłącznie z czystej arabiki, natomiast popularne marki, oferujące niskie ceny kawy korzystają najczęściej z mieszanek arabiki i robusty. Dlatego też nie daj się zwieść, że espresso z napisem na etykiecie: “Importowane z Włoch” na półkach supermarketów na całym świecie będzie kawą “wyśmienitą'.

Ważne - to nie jest tak, że każda arabika jest lepsza od robusty! Zdarza się tak, że najlepsze ziarna robusty będą zdecydowanie lepsze od ziaren arabiki. Wiele wspaniałych mieszanek espresso powstaje na bazie wysokiej jakości robusty, ponieważ dostarcza esencji oraz cremę. Ponadto ziarna Robusty mają również około dwukrotnie większą zawartość kofeiny, co cenią sobie miłośnicy espresso.

Wniosek? Nie należy “ślepo” przeceniać arabiki pod kątem jej jakości. Ponad 70% kawy uprawianej na całym świecie to Arabica. Większość z tych upraw to niestety owoce, które nie nadają się do spożycia, więc nie zakładajmy, że tylko dlatego, że kupujemy arabikę, dostajemy wysokiej jakości kawę.  

Espresso Blend - Arabica vs. Robusta

Fakt, iż Robusta ma około dwa razy więcej kofeiny niż Arabika może być czynnikiem decydującym dla niektórych osób przy wyborze kawy, w szczególności pod espresso. Jedna filiżanka espresso to szot kawy, przygotowany przy wysokim ciśnieniu i w krótkim czasie, tworząc intensywny aromat w małej filiżance. Podczas przygotowywania espresso dochodzi do krótkiej ekstrakcji, a samo espresso na ogół zawiera 30-50 mg kofeiny w porównaniu do 100-200 mg przy pełnej filiżance kawy. Ziarna robusty są stosowane z powodzeniem w mieszankach espresso w zakresie od 15% do 30% w stosunku do Arabiki, aby dodać kawie kofeiny. Kolejną korzyścią przemawiającą za stosowaniem Robusty w espresso jest fakt, iż jej ziarna produkują więcej cremy niż ziarna Arabiki.

Ile zmielonej kawy potrzebuję do zrobienia naparu?

Najlepsza odpowiedź to: 7g zmielonej kawy na 125 ml wody, taką ilość podaje SCA (Specialty Coffee Association). Aby odpowiednio wymierzyć ilość kawy i wody, zalecamy kupić dobrą wagę, która w tym przypadku będzie wartościową inwestycją - jeśli zależy Ci na jakości Twojej kawy. Jeśli nie mamy wagi to jak sobie poradzić? Najłatwiej będzie posłużyć się łyżką - 7g to będzie odpowiednikiem dwóch łyżeczek zmielonej kawy.

Pamiętaj, że na koniec dnia najważniejsze jest to, by kawa smakowała właśnie Tobie. Jeśli wypróbujesz jakieś instrukcje lub wytyczne znalezione online lub w poradnikach od 'ekspertów', a mimo to kawa przyrządzona będzie Ci gorzej smakować, po prostu zignoruj to.